Chemelot
Chemelot is een industrieterrein in Sittard-Geleen dat in 1930 begon als kunstmestfabriek. Op basis van cokesovengas begon Staatsmijnen toen met de productie. Na de oorlog groeide het uit tot een
industrieterrein van 800 hectare. In 1952 startte de Caprolactamfabriek, een grondstof van nylon. Het proces was uitgevonden door het Duitse BASF en als oorlogsbuit aan Staatsmijnen overgedragen. In 1963 kwam de eerste Naftakraker en fabrieken voor plastics. Er volgden nog veel meer fabrieken, zoals een melaminefabriek in 1964, een PVC-fabriek in 1972 en fabrieken voor acylonitril (ACN) in 1974. Na de sluiting van de kolenmijnen ging de chemische tak van Staatsmijnen verder onder de naam DSM. Rond 2000 ging DSM zich concentreren op grondstoffen voor de farmacie en voedingsmiddelen en startte met de verkoop van de chemische fabrieken. De naam van het industrieterrein werd toen veranderd in Chemelot. DSM bleef grondeigenaar
In 2002 werden de kunstoffabrieken verkocht aan het Saoedi-Arabische Sabic. Nu heeft Sabic op Chemelot 2 krakers, 7 fabrieken voor polyetheen, en 2 voor polypropeen. . Ook de andere fabrieken werden om de beurt verkocht. AnQore, dat in bezit is van CVC Capital Partners, kocht de twee ACN-fabrieken. . De caprolactam en ZA-fabrieken zijn eigendom van Fibrant, dat in Chinese handen is. De kunstmest en melaminefabieken gingen in 2010 naar het Egyptische bedrijf OCI. Dit omvat 2 ammoniakfabrieken, 3 salpeterzuurfabrieken en een kunstmestfabriek. LANXESS heeft er een synthetische rubberfabriek (EPDM) en heet nu Arlanxeo. Sekisui bouwde er een harsenfabriek (PVB). Verder zitten op het terreien o.a. DEXPlastomers (plastomeren), INEOS ChlorVinyls (PVC) en Polyscope Polymers (SMA).. In 2022 nam het Amerikaanse bedrijf Avient de Dyneema-fabriek (sterke vezel) over.
Chemelot is de op 3 na grootste uitstoter van stikstof-oxiden in Nederland, Alleen Tata Steel en Schiphol zitten duidelijk hoger. Chemelot stoot per jaar ongeveer 2100 ton uit (2021). Wat ammoniak betreft in Chemelot bescheidener. Met dik 100 ton per jaar stoot het evenveel uit als een grote veeboer. Wat uitstoot van broeikasgassen betreft staat Chmelot in Nederland op plaats 4 (na twee electriciteitscentrales en Tata Steel). In 1990 bedroeg de uitstoot 6,3 megaton (6.300.000.000 kg). In 2021 was dit teruggebracht tot 5,2 megaton.
Toch is er de laatste 30 jaar al veel verbeterd. zoals uit onderstaande grafieken blijkt.
Het electriciteitsverbruik van Chemelot is nu 250 MW. Als in 2050 alles electrisch moet gebeuren is dat rond 1500 MW. Een windturbine op land levert ongeveer 3 MW; op zee is dat 6 MW.
Een discussie tussen twee directeuren van Chemelot en de voorzitter van het Graetheidecomité, in 2016 uitgezonden door L1, vindt u hier.
Een gedetaileerd overzicht van de geschiedenis van Staatsmijnen, DSM en Chemelot vindt u hier.